انواع سمپاش : یکی از کارهایی که طبعا برای حفظ و نگهداری گیاهان و محصولات کشاورزی در مزارع و باغات و گلخانه ها انجام می شود، استفاده از سمپاش ها برای عملیات سمپاشی می باشد. به طور کلی برای این منظور از دستگاه های سمپاش استفاده می کنند. از سمپاش نه تنها برای پاشش سم بلکه برای مصرف بهینه و همچنین تسریع در سمپاشی استفاده می شود.
معرفی و مقایسه انواع سمپاش دستی شارژی فرغونی زنبه ای پشت موتوری اتومایزر و …
ساختمان کلی سمپاش یک مخزن دارد که آن را به نسبت مناسب از آب و سم پر می کنند و بسته به نوع آن از نازل های خروجی مختلف به سمت گیاهان مورد نظر می پاشند.در نگاه کلی سمپاش ها متشکل از چند بخش اصلی می باشند :
- مخزن ( مهمتری نقسمت یک سمپاش بوده که بهترین نوع آن پروپلین بوده و در برابر آفتاب مقاوم است )
- لوله ها ( انتقال سم از مخزن )
- نازل ( در انواع ساده ، تلسکوپی ، برنجی یا تفنگی و کارواشی باشند )
- توربین ها
- نوع پیشرانه
انواع سمپاش ها
سمپاش ها بسته به اینکه در چه محلی مورد استفاده قرار می گیرند( باغ، باغچه،مزارع،استفاده های خانگی و…)انواع بسیار مختلفی دارند:
1) سمپاش دستی ( ظرفیت حداکثر 20 لیتری )
2) سمپاش شارژی ( ظرفیت 16 ای 20 لیتری )
3) سمپاش پشت موتوری ( ظرفیت 20 الی 25 لیتری )
4) سمپاش فرغونی ( ظرفیت 100 لیتر )
5) سمپاش زنبه ای – برانکاردی ( متغیر )
6) سمپاش پشت تراکتوری بوم دار ( ظرفیت 400 لیتری ، این مدل سمپاش خود به سه مدل سمپاش بوم دار سوار شونده ، بوم دار کششی و بوم دار خودکششی تبدیل می شوند )
7) سمپاش کوله ای
در کنار این مدل ها ، سمپاش های هوایی ( پهباد ها ) ، سمپاش های فوگر ، سمپاش های اتومایزر پشتی ، سمپاش میکرونر پشتی ، سمپاش های توربین زراعی و باغی نیز وجود دارد.
در ادامه به بررسی و تفضیل هر کدام از این سمپاش ها می پردازیم:
1- سمپاش های دستی :
این سمپاش ها برای سمپاشی سطوح و فضاهای کوچک مانند باغچه و باغ های کوچک مورد استفاده قرار می گیرند.این سمپاش ها شبیه سمپاش های ساختمای بوده که برای مبارزه با حشرات خانگی و در گلخانه و باغچه های کوچک مورد استفاده قرار میگیرند.این سمپاش ها با فشار متناوب دست (مکش و فشار) کار میکنند. ظرفیت این سمپاش ها معمولا کمتر از 20 لیتر می باشند.
نوع خانگی این سمپاش ها ، امشی می باشد.این مدل متشکل از یک مخزن و پمپ تشکیل شده است.
عملکرد مدل امشی :
در این مدل ، پیستون پمپ به وسیله دست در داخل سیلندر به حرکت درآمده و هوا را ضمن حرکت به جلو به دو قسمت نامساوی تقسیم می کند.پیستون یک قسمت هوا را وارد مخزن کرده و قسمت دیگر را مستقیما در استوانه از روزنه کوچکی به خارج می فرستد.
لوله باریکی در داخل مخزن تعبیه شده و مایع به وسیله فشاری که از هوای بالا در اثر حرکت پیستون حاصل می شود ، وارد لوله باریک شده و در انتهای لوله در اثر برخورد با قسمت دوم هوا تبدیل به ذرات ریز می شود.
2- سمپاش شارژی :
این محصولات برای مصارف کوچک و مکانهایی چون باغچه ها و … کاربرد دارند. در این مدل های نیازی به تلمبه زنی توسط کاربر نبوده و توسط باطری و پمپ قرار گرفته عملیات سمپاشی صورت میگیرد.
این مدل ها دارای کلید ولوم برای تنظیم میزان پاشش سم می باشند. در زمان سمپاشی با این مدل ها، زمانی که اهرم لانس رها میگردد پمپ به صورت اتوماتیک خاموش شده تا در مصرف شارژ و آسیببه دستگاه جلوگیری میکند.
این سم پاش ها نیز ظرفیتی در حدود 15 الی 20 لیتر دارند.
3- سمپاش پشت موتوری :
سمپاش های پشت موتوری با حجم 20-25 لیتر . در این مدل دستگاه ها فشار توسط موتور تامین می شود و ثابت است و قابلیت نصب بوم و نازل را دارد و برای مزارع مناسب است.
فشار در این سمپاش ها توسط نیروی موتور تامین می شود و ثابت است . همچنین این سمپاش ها قابلیت نصب بوم و نازل نیز دارند و برای مزارع مناسب هستند.
سیستم خرد کنندگی ترکیبی دیسک و چکش می باشد
سمپاش های پشت موتوری به نوعی تکمیل شده سمپاش های کتابی اهرمی هستند.با این تفاوت که فشار لازم به جای اهرم توسط یک موتور دوزمانه تامین می شود.
نحوه ی کار کرد آن ها به این گونه است که سم از مخزن به وسیله پمپ مکیده شده و با فشار در شیلنگ جاری می شود.
قدرت پاشش این سمپاش ها 10-15 متر است.درواقع سرعت باد مزبور،ذرات سم را تا این فاصله پرتاب می کند.
4- سمپاش فرغونی :
این سمپاش تا 1100 لیتر حجم دارد و برای باغات فضاهای سبز گلکاری شده درختان میوه درختچه های تزئینی مناسب است.همچنین این دستگاه در شستشوی جداول و نرده های خیابانی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.میزان پاشش هم حدود 1 تا3 لیتر در دقیقه است.
نیروی محرکه سمپاش هلی فرغونی یک موتور بنزینی 3 تا 10 اسب بخار است .دارای یک موتور چهار زمانه و پمپ پیستونی می باشند.همچنین دو شیر خروجی با برد 25 متر از طریق لانس .استفاده از این سمپاش برای محصولات زراعی به علت حرکت زیگزاگی شیلنگ و لانس و عدم یکنواختی پاشش توصیه نمیشود.همچنین به دلیل له شدن مزارع در اثر تردد و وزن اپراتور و سمپاش.
این روش همچنین ایمنی کمی دارد.به علت اینکه اپراتور مدام در میان قطرات سم قرار دارد.
البته در صورت ضرورت می توان از محل سر لانس یک بوم دو یا چهار متری نصب کردو کاربری آن را به سمپاشی مزارع تغییر داد.که البته باز به اندازه سمپاش های تخصصی مزارع کاربرد ندارد.
5- سمپاش زنبه ای (برانکاردی) :
این سمپاش ها چرخ و مخزن ثابت ندارند و بصورت برانکارد هستند.دو دسته در اطراف شاسی خود دارند بنابراین باید دونفر آن را همزمان مانند برانکارد حمل کنند. این نوع سمپاش برای استفاده در مناطق صعبالعبور کوهستانی و همچنین باغات طراحی شده است و دارای یک موتور بنزینی چهار زمانه است.
به این سمپاش ها گاهی وانتی نیز میگویند.برای حمل مایع سم معمولااز بشکه ها و مخازن جدا استفاده می شود.
این سمپاش فقط برای سمپاشی مزارع طراحی شده است.درکشور ما بطور معمول با مخزن 4400 لیتری و بوم 8 متری ساخته می شود.این مدل سمپاش برای مبارزه با علف های هرز بیشترین کارایی را دارد.
6-سمپاش پشت تراکتوری بوم دار و انواع آن :
این سمپاش فقط برای سمپاشی مزارع طراحی شده است.در کشور ما بطور معمول با مخزن 400 لیتری و بوم 8 متری ساخته می شود. بهترین سمپاشی که بیشترین مبارزه کارایی در مبارزه باعلف های هرز را دارد این نوع سمپاش است. انواع سمپاش پشت تراکتوری بوم دار :
الف)سمپاش بوم دار سوار شونده:
کاملا وابسته به تراکتور بوده و به اتصال سه نقطه تراکتور شمال شافت و دو بازوی هیدرولیک ازنزدیک نیاز دارد.
ب)سمپاش بوم دار کششی:
نیمه وابسته به تراکتور است .برای تامین انرژی پمپ صرفا از شافت استفاده می شود.با نصب سمپاش بر روی یک شاسی دارای دو چرخ نیازی به استفاده از بازوهای هیدرولیک نیست.
ج)سمپاش بوم دار خود کششی:
کاملا مستقل بوده و هیچ نیازی به ماشین های کشاورزی ندارد.
7- سمپاش هوایی (پهپاد) :
پهپاد سمپاش ،ربات پرنده پاششگر سم و یا کوآدکوپترپاششگر سم از نام های این سمپاش در حوزه مولتی روتور است. از این سمپاش برای سمپاشی مزارع و زمین های بسیار وسیع بصورت گسترده و هوایی استفاده می شود.
8- سمپاش کوله ای :
سمپاش کوله ای یا پشتی شبیه به سمپاش دستی است با این مزیت که دیگر لازم نیست با دست حمل شود.چون باید مثل کوله پشتی آن را به پشت حمل کرد.بنابراین فشار کمتری به کاربر وارد می شود.مزیت دیگر آن این است که معمولا مخزن آن گنجایش بیشتری نسبت به نوع دستی (بالای 10 لیتر) دارد.
کاربرد سمپاش پشتی نیز همچون سمپاش دستی برای سمپاشی باغچه های خانگی علف های هرز و باغ های کوچک است.
9- سمپاش پشت کتابی اهرمی :
تکنیک این سمپاش نیز محلول تحت فشار است.با این تفاوت که فشار لازم در مخزن ذخیره نمی شود بلکه همزمان با تلمبه زنی این فشار درپشت نازل تامین می گردد.
قسمت های مختلف این سمپاش شامل مخزن دیافراگم یا پمپ ایجاد فشار،شیلنگ و لانس می باشد.از نظر تکنیکی این سمپاش فرق اساسی با سمپاش پشتی ساده دارد.به این ترتیب که در طول سمپاشی می بایستی تلمبه زنی دائما ادامه یافته تا فشار ثابت بماند.بطور کلی سمپاش های کوچک پشتی برای درختان بزرگ و باغات میوه توصیه نمی شود.زیرا هم باعث مصرف بیش از حد ماده آفت کش می شود که علاوه بر زیان اقتصادی باعث گیاهسوزی هم می شود و هم آلودگی محیط زیست را شدت میبخشد.
10- سمپاش های فوگر :
از سمپاش های مه پاش قبلا عمدتا در انبارهای غله برای ضدعفونی محصولات انبار شده استفاده می گردید. ولی بتازگی بنا به راحتی کار محلول سمی مصرفی در واحد سطح،نفوذ ذرات محلول سم به سطح زیرین شاخ و برگ گیاهان و همچنین توان پوشش یکنواخت در سظح قسمت های کشت شده در گلخانه ها مورد استفاده قرار میگیرند.
حجم محلول سمی مورد نیاز برای هر هزار متر مربع حدود 2/5 تا 4 لیتراست.
11- سمپاش اتومایزر پشتی :
این سمپاش با استفاده از یک توربین ساده ای که بر روی محور مرکزی یک موتور دوزمانه نصب شده محلول را می شکند و قطره سمی با استفاده از جریان شدید هوا تولید می کند.ضمن آنکه جهت پاشش نیز قابل کنترل است.
حجم مخزن این سمپاش حدودا 12 لیتر است.این سمپاش ویژه مزارع است و برای قارچ کشی و حشره کشی استفاده می شود و نسبتا سمپاش ضعیفی محسوب می شود.در ضمن قابلیت گرد پاشی،گرانول پاشی و شعله افکنی نیز دارد.
لازم به ذکراست ضعف سمپاش با نصب هد میکرونر و یا الکترواستاتیک بر روی آن حل خواهد شد.
12- سمپاش میکرونر پشتی :
این سمپاش با استفاده از نیروی گریز از مرکز قطره های سمی تولید می کند.به این صورت که محلول سمی در داخل یک پیاله و یا استوانه چرخان که در انتهای محور یک موتور الکتریکی در حال چرخش با دور زیاد قرار گرفته است.این سمپاش ها بهترین نوع سمپاش های نسل جدید هستند اما از نظر راندمان قابل رقابت با نوع توربینی و هوایی نیستند.
در سمپاش های میکرونری میزان خروج محلول و دورمیکرونرها تقریبا در همه مواقع یکسان بوده و تغییری ندارد.نکته ای که همواره در زمینه استفاده از این سمپاش ها باید مدنظر داشت عدم کاربرد این سمپاش درم واقع وزش باد وبالا بئدن دما بویژه در اواسط روز می باشد.میکرونرها رو می توان بر روی انواع سمپاش های بوم دار پشت تراکتوری سمپاش اتومایزر وهمچنین سمپاش بوم دار پشتی نصب کرد.
13- سمپاش توربینی زراعی :
این سمپاش ها مناسب برای سمپاشی در مزارع وسیع و نیمه مکانیزه هستند.مخزن پلی اتیلن دارند که در برابر سموم شیمیایی مقاوم هست.
14- سمپاش توربینی اتومایزر باغی :
این نوع سمپاش که در انواع متفاوت ساخته می شود و در باغات میوه منظم کاربرد داشته و در ایران استفاده از یک نوع که پاشش هاییاز دو طرف دارد معمول می باشد.بخش های تشکیل دهنده این سمپاش تانکر،شاسی،توربین و بخش پاشش می باشد.این سمپاش براساس محلول تحت فشار وجریان شدید هوا ساخته شده است.
به این صورت که محلول سمی در مرحله اول تحت فشار پمپ از نازل ها خارج و ذرات ریز تشکیل می گردد و در مرحله دوم داخل جریان شدید هوا شده و مجددا ریزتر میشوند.جریان شدید هوا علاوه بر خرد کردن ذرات ،آن ها را جهت داده و به داخل شاخ و برگ درختان هدایت می کند.
